Terör saldırısı ya da insan kaynaklı bir korkuyla yaşayanlara yardımcı olmak amacıyla Akıl Sağlığı Derneği (The Mental Health Associatin NSW) tarafından bir broşür hazırlandı. Bu broşür, yaklaşmakta olan bir terörist saldırısı nedeniyle insanları yaşadığı kaygıyla ve böyle bir olaydan sonra ne yapılması gerektiğiyle ilgili bilgiler içeriyor.
Son yıllarda Amerika’da, Bali’de, Londra’da ve diğer ülkelerde yaşanan terör saldırıları, kişisel güvenliğimiz ve terör saldırılarının riskleri hakkında düşünmemize neden oldu. Fakat, araştırmalara göre, büyük felaketlerde bile insanların çoğu iş göremez hale gelmez. İlk şok ve üzüntüden sonra; direnç gösterme, başkalarına yardım etme ve olayla başa çıkma, yaşanan felakete verilen ortak tepkilerdendir. Panik, nadir görülür. İnsanlar kişisel güçlerinden, ailelerinden ve içinde bulundukları toplumdan destek alırlar ve çoğunlukla, günlük hayatlarına kısa sürede geri dönerler.
Avustralyalılar, tehlikeli durumlar karşısında gösterdikleri cesaretleri, travmalara karşı direnmeleri ve dirençleri ile ünlüdürler.
Bazı insanlar, felaketler sebebiyle, Travma Sonrası Stress Bozukluğu gibi bazı zihin sağlığı problemleri yaşasalar da çoğu tamamen iyileşir.
Terör korkusuyla yaşamak
Bize ve sevdiklerimize karşı yapılan tüm saldırıları önleyemesek de tehlikeyle birlikte yaşamak adına, kendimizi ve sevdiklerimizi korumamızı sağlayacak bazı şeyler yapabiliriz. Makul tedbirler almak ve hazırlıklı olmak, acil durum ya da felaket tehdidine karşı uygun cevaplardandır. Ayrıca, terör saldırısı ihtimali konusunda aşırı endişeli olmamak çok önemlidir. Hayatınızı sürdürmeye devam etmek verilebilecek en etkili cevaptır.
- Acil bir durumda nereden yardım bulabiliriz? Yerel toplum ve zihinsel sağlık hizmetlerinin neler sağlayabildiklerini öğrenin. Önemli numaraların bir listesini yapın ve kolayca ulaşabileceğiniz bir yerde saklayın. “Nereden yardım bulabilirim?” gibi bilgileri bulmak ve bunları işlemek konusunda insanlar, stres altındayken zorluk yaşayabilirler.
- Duygusal açıdan başkalarına destek olun ve kendinize destek bulun. Kriz zamanlarında, sırtınızı yaslayabileceğiniz birkaç insana sahip olmak iyidir. Kaygılıyken konuşmaktan çekinmediğiniz insanların kim olduklarını düşünün. Mesela, eşiniz ya da partneriniz, bir akrabanız, iyi bir dostunuz, kapı komşunuz, bağlı olduğunuz dini topluluktan bir tanıdığınız veya bu topluluğun lideri…
- Değer verdiğiniz insanlarla iletişimde olun. Ufak tefek tartışmaların, sevdiklerinize karşı ilginizi ve endişenizi aktarmanıza engel olmasına izin vermeyin. Bugün değer verdiğiniz birine onu sevdiğinizi söyleyin. Çok geç olana kadar beklemeyin. Eğer hissettiklerinizi rahat rahat anlatabileceğiniz birileri yoksa, telefonla danışma servisleri, yerel toplum organizasyonları, yerel hizmet toplulukları ve yerel belediyeler birer seçenek olabilir.
- Başkalarına yardım teklif edin. Toplumdan izole olmuş ya da yalnız olduğunu bildiğiniz insanlara ulaşmaya çalışın. Onlar daha endişeli ve üzgün olabilirler. Bazı insanlar, böyle zamanlarda daha da savunmasız olabilirler; mesela:
- Sosyal olarak izole edilmiş insanlar; yaşlılar da dahil,
- Çocuklar ve gençler; özellikle ailelerinden ayrı düşmüş olanlar,
- Hayatlarında daha önce travma yaşamış kişiler, mesela; göçmenler,
- Çocukluklarında travma yaşamış kişiler, mesela; aile içi şiddet ya da istismar,
- Dil engeli olan çocuklar, ne yapması gerektiğini anlayamayanlar.
Daha önceden zihinsel sağlık sorunları yaşamış insanların semptomları kötüleşebilir. Onlarla birlikte doktorlarıyla nasıl iletişim kurabileceğinizi konuşun ve semptomlarla nasıl başa çıkabileceğinize dair birlikte bir strateji belirleyin. Uyku eksikliği ve açlık, bazı semptomların kötüleşmesine sebep olabilir. Bu nedenle, insanların güvenli bir ortama, düşük uyarıcılı bir uyku alanına ve yiyeceğe erişimi olduğundan emin olun. Bu önlemler, bazı problemlerin ortaya çıkmadan engellemesini sağlayabilir. ( Bu öneriler herkes için geçerlidir.)
Neler olabileceği ve neler yapabileceğiniz konusunda bilgi edinmek
Güvenilir haber kanalları ve gazeteler, sizi etkileyebilecek olaylar hakkında bilgi verir. Hepsine internetten de ulaşabilirsiniz.
Devletin, yerel yönetimin ve Milletler Topluluğu (Commonwealth)’nun neler yaptığına dair bilgileri yerel parlamento üyelerinden edinmeye çalışın. Yerel belediyelerden, bölgenizde uygulanmaya hazır bir felaket planının olup olmadığını dair bilgi edinin.
Sivil toplum örgütleriyle iletişime geçerek, felaket durumunda uygulayacakları planlar ve politikalar hakkında bilgi edinin. Yardıma ihtiyaç duyulduğu zaman nasıl katkıda bulabileceğinize dair fikir edinin. Fakat, birçok insanın koordine edilmeden yardım etmeye çalışmasının, kurtarma çalışmalarını engellediğinin farkında olun. Bu nedenle, bir adım geride durmaya ya da topluluk liderleri tarafından yönlendirilmeye hazır olun.
Travma yaşamış birine nasıl yardım edebilirsiniz?
Ciddi travma yaşamış bir kişi çeşitli aşamalardan geçer: hissizlik, reddetme ya da şok; geçmişi anımsama ya da kabus gibi travmatik strese bağlı reaksiyonlar; kayıplar için hissedilen keder; öfke, çaresizlik, mutsuzluk ya da umutsuzluk. Herkes farklı sırayla bu aşamaları yaşar. Bunun tersine, rahatlama ve hayatta kalma, felaketin neden olduğu tahribat karşısında kabul edilmesi zor olabilecek bir sevinç duygusuna neden olabilir.
Hissedilenler
Başkaları, yıkıcı olaylar yaşamış insanların hissettiklerini anlamakta güçlük çekebilirler.
- Korku, şok ve acizlik
- Neden böyle olduğuna dair kişinin duyduğu öfke- “neden ben veya sevdiklerim bunu yaşamak zorunda kaldı?”
- Kişinin kontrolünü kaybetmesi; korkuyu kontrol edememe ve korkunun hedefi olma
- Travmayı azaltmak ya da saldırıyı önlemek için kişinin daha fazla şey yapmış olması gerektiğine dair inancı
- Başkaları kurtulamamışken kişinin kendisi kurtulduğu için duyduğu suçluluk
- Ölenler için kişinin hissettiği keder
bu tür durumlarda, hissedilebilecek duygular arasındadır.
Bunlar, yaşanılan bir suç, felaket ya da terör saldırısı karşısında hissedilebilecek doğal duygulardandır. Zamanla bu duygular yatışır. Siz ya da etrafınızdaki biri, olayın üstünden bir haftadan fazla zaman geçtiği halde hala olayla ilgili stres kaynaklı duygular yaşıyorsa, bir profesyonelden yardım istenmelidir.
Pratik yardım
Ani ya da beklenmedik bir acil durum, terör saldırısı ya da felaket sırasında, insanlara yardım etmenin ilk aşaması “psikolojik ilk yardım” olarak adlandırılır. Bu yardımın çeşitli bileşenleri vardır; duygusal destek, güvenlik, emniyet ve sığınak, sıcak bir ortam, yiyecek, kıyafet ve koruma sağlamak gibi. Çocuklara ve hayvanlara ulaşarak yardım ve destek sağlamak, travmatik bir olaydan sonra büyük bir yardım sağlayabilir. Telefon araması yapmak, kaynak bulmak, olaydan etkilenmiş olabilecek akraba ya da arkadaşlar hakkında bilgi edinmek gibi yardım önerilerinden bulunabilirsiniz.
Bağımsız kişiliğe sahip olan ya da neye ihtiyaçları olduğundan emin olamayan kişilerin, sizlerden yardım isteyemeyeceğinin farkında olun. İnsanların, hayatlarının kontrolünü bir an önce ellerine almaları çok önemlidir. Açıkça belli olan durumlarda, insanlara yardım teklif edebilirsiniz ama kişilerin, kendi ihtiyaçlarını karşılaması gerektiğinin farkında olmanızda yarar vardır.
Kişi, yaşadıklarını paylaşmak isterse onu desteklemelisiniz. Fakat, ilk zamanlarda, insanların tepkilerini öğrenmek için onları zorlamak uygun bir davranış değildir. İnsanlara bu şekilde müdahale etmek, toparlanma sürecini zorlaştırır. Otomatik “bilgilendirme” oturumları, artık önerilmemektedir.
Çevirmen: Cansu Balku
Kaynak: Youngdiggers
Düşünbil Portal’da yayımlanan, Düşünbil yazar ve çevirmenlerine ait herhangi bir yazı, çeviri, makale ve haber izin alınmadan basılı olarak ya da internet ortamında kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz. İzinsiz kullananlar hakkında hukuki yollara başvurulacaktır.