Yaratıcılığı öğrettiğim yıllar boyunca, öğrencilerimin öğrenmesini istediğim en önemli yetinin, yaratıcı olmak, yani yeni ve yararlı şeyler ve fikirler üretme yeteneğine sahip olmak olduğunu buldum. Geçmişteki yazılarda, neden insanların kendi yaratıcılığına ve yaratıcılığı kolaylaştıran zihniyete inanmaları gerektiğini yazmıştım. Fakat bu konulardan hiçbiri, yaratıcı üretime yol açan zihinsel işlevleri kapsamaz. Kuşkusuz, çok sayıda harika bilim insanı tarafından yapılmış şaşırtıcı araştırmalara rağmen, bu konu hakkında öğrenmemiz gereken çok şey var. Neyse ki bilimsel araştırmaların bir taraması, yaratıcılığın nasıl oluştuğunun dört sürecini gösteriyor.
Bellek:
Deneyimleriniz sizi benzersiz kılan temel unsurlardan biridir. Size eşsiz bir bakış açısı kazandırır, ayrıca normal olandan ve ortalamadan ayrılmanızı sağlar. Bellek, karşılaştığınız her şeyi kendinize yüklemenizi sağlar; böylece durumdan çıkarımda bulunabilir, bir şeyin tanıdık ya da yeni olduğunun farkına varabilir, diğer birçok süreç arasında ilgili ayrıntıları izole edebilirsiniz. Hafızayı kullanarak, ya romanı doğurmak için normdan uzaklaşabilirsiniz ya da bu uğraşı yararlı kılabilmek için bilmediğiniz limanlara demir atabilirsiniz.
Çağrışım:
Çağrışım, örneğin benzetmeler ve metaforlar kullanarak benzerlik noktaları bulmaya yöneliktir, böylece daha önce karşılaştığınız şeylerden yeterince farklı olmayan fakat tanıdık ve bilinen şeylere dayanan bir ürün oluşturmak için farklı bağlamsal yapılandırmalardaki unsurları birleştirebilir ve bir araya getirebilirsiniz. Örneğin, 1948’de George de Mestral köpeği ile dağlara çıktı ve köpeğin kürkünde ve kendi pantolonunda gömülü olan pıtrakları oldukça merak ediyordu. Mikroskopla baktığında de Mestral pıtrakların kancalarıyla pantolonundaki lif halkalarına kendilerini taktığını gördü. De Mestral, doğanın kendisine fermuara benzeyebilecek farklı türde bir bağlantı örneği sunduğunu fark etti. Sadece bir yüzeye ilmek koyun ve diğerine kanca yapın! Şimdi bu malzemeyi Velcro olarak biliyorsunuz. (Velcro sözcüğü iki Fransızca kelimenin, velours “kadife” ve Crochet “kanca” birleşimi ile oluşturulmuştur. Cırt cırt)
Çeşitlilik:
Yenilik üretmek ve kullanımlarını anlamak geniş bir deneyim yelpazesine sahip olarak teşvik edilebilir. Gerçekten de deneyime açıklık yaratıcılığa bağlı en önemli kişilik özelliklerinden biridir ve kısmen yardımcı olur, çünkü bilinmeyen bölge ya problemleri çözmek için yeni fikirlerin ya da geçmişte ürettiğiniz çözümlere uyan yeni sorunların bir kaynağı olabilir. Her iki durumda da, daha geniş bir perspektife sahip olmak sizi hatırlamak ve yaratmak için ilişkilendirecek yeterli materyale sahip olma olasılığınızı artırır. Aslında, en sevdiğiniz ofis malzemelerinden biri, Art Fry adında oldukça sinirli bir kilise korosu şarkıcısı ile başladı. Birçok kilise korosu ayin sırasında zıplar ve Fry yer imi olarak kullandığı kâğıt fişleri düşmeye devam ederken ya da sayfalar arasında kayarken sinirleniyordu. Sonra Fry bir şeyler hatırladı: Bir süre önce, 3M’deki iş arkadaşı Dr. Spencer Silver, tekrar kullanılabilir, basınca duyarlı bir yapışkan alacak insanları arıyordu ki bu onun süper yapıştırıcı yaratımında başarısız bir girişimdi. (Silver yıllardır bu yapıştırıcı için müşteri bulmaya çalışıyordu fakat kimse bu yapıştırıcıyla ne yapacağını anlayamamıştı.) Bu bir kaderdi ve sonuç olarak hoş, sarı yapışkanlı “post-it”ler ortaya çıktı.
Çaba
Büyük olasılıkla, “Fikirler siz çalışmazsanız çalışmaz” sözünü duymuşsunuzdur. Araştırma çalışmalarının tamamında, hem Simonton hem de Csikszentmihalyi seçkin yaratıcıların yüksek miktarda çaba sarf ettiklerini ve genellikle fikir ve ürünlerin üretilmesinde son derece verimli olduğunu fark ettiler. Kısacası, yaratıcı olmak istiyorsanız, işinize devam edin. Fikirlerinizi (hem iyi hem de kötü) üretin, onları arıtın ve sorunları düşünün … Tekrar tekrar düşünün!
Yaratıcılığın nasıl oluştuğuyla ilgili en iyi şey, akıllı veya zengin veya 25 yaşın altındaki insanlara özgü olmamasıdır. Yaratıcılık herkes için bir fırsattır çünkü herkes anılarına dönebilir, yapılar arasında bağlantılar kurabilir, geniş bir deneyim yelpazesi arar ve bazı şeylerin olması için alın teri döker. Daha da heyecan verici olan şey, sonuçta herkesin katkıda bulunması ve yaratması gereken bir şeyin var olduğunun farkına varılmasıdır! Siz de dâhil olmak üzere. Ne bekliyorsun?
Yazar: Dr. Orin C. Davis
Çeviren: Gözlem Küçük
Kaynak: Happify
Düşünbil Portal’da yayımlanan, Düşünbil yazar ve çevirmenlerine ait herhangi bir yazı, çeviri, makale ve haber izin alınmadan basılı olarak ya da internet ortamında kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz. İzinsiz kullananlar hakkında hukuki yollara başvurulacaktır.
