Hakikatin dil, aldatma ve yanılgıyla ilişkisi
Lacan’ın görüşünde hakikat; bilincin, gösterge evreninin, dilin ötesinde bulunur ancak dilin içinde ortaya çıkar. Burada sorun, göstergeler sisteminden, göstergenin göstergeyle olan ilişkisinden, göstergelerin kastettiklerine,...
Hadım Edilme Kaygısının Bilinçdışı Doğası
Dönüşüm semptomu (Konversiyon belirtisi)* şeklinde ifade edilmeye mecbur olan fantazileştirilmiş kaygı, “hadım edilme (kastrasyon) kaygısı” denilen dayanılmaz kaygıdır.
Histeriğin psişik yaşamı, erkek çocuğun gözlerinde başlayan,...
Ödipal Dedektif Filmlerinde Korkulu Fantazi
Polisiye kurgular, (toplumsal) düzen açısından sadece popüler değil, aynı zamanda muhafazakâr bir tür olarak da görülmektedir. Düzenin bozulması -genellikle cinayet biçiminde ortaya çıkar- toplumun...
Freud ve Lacan’da Fantazi
Laplanche ve Pontalis (1968:7) tarafından “psikanalizin spesifik objesi” olarak tanımlanan fantazi (fantasy), Freud’un çalışmalarında başından beri anlaşılması güç ve tartışmalı bir kavram olmuştur. Hatta,...
Freud’un İkinci Teorisi Üzerine Bir Okuma: Histerinin Kaynağı Bilinçdışı Bir Fantezidir
“Histeri araştırmacısının ilgisi, kısa süre içerisinde semptomlardan; onlara yol açan fantazilere yönelir.” -Freud*
Freud’un ilk formulasyonları üzerine yaptığım okumalarla geliştirdiğim bu teori, bugün hâlâ geçerli...
Efendinin ve Arzunun Çayı
Maryse Battistuzzi’nin sıradışı öyküsü A Clairmont’un kahramanı Amantine’dir. (1) O, diğer insanların merakını cezbeden küçük bir hevese sahipti: Çayını içtikten sonra dibinde bir miktar...
Klein ve Lacan’da Kaygı ve Travma
Klein’ın kapsayıcı teorisi gelişimsel bir modeldir. Teorinin belirleyici özelliklerinden birisi, gelişimi hayat boyu tekrarlayan biçimde döngüsel olarak görmesidir. Dolayısıyla ruhsal travma, bu süreçte gerçekleşen...
Lacan’ın Epistemolojisi: Paranoyak Bilgi ve Yorumları
Eğer Lacan’ın herhangi bir metnini açıp okumaya başlarsanız, ilk düşüneceğiniz şey, bu adamın deli olduğu olabilir. Kısaca söylemek gerekirse, onun yazımı psikotiktir: bölük pörçük,...
Lacan ve Yapay Zekâ
Burada, Lacan’ın felsefi ve psikanalitik projesiyle modern yapay zekanın hedefleri arasındaki kışkırtıcı ilişkiyi biraz daha belirginleştirmek istiyorum. “Deneyimlenecek öznel bir bileşen neden var?” sorusuyla...
Düşünme Sürecinde Metafor ve Metonimi
1900 yılında rüyalar üzerine yaptığı çalışmaları yayınlanan Freud, insanların gerçekte nasıl düşündüğünü anlamamız açısından devrim sayılabilecek olguları gözler önüne serdi. Düşlerin tuhaflığı, bardırdıkları çarpıtmalar...