Kendini okumaya adamış kitapseverler için, tıka basa dolu birkaç kitap rafı bir kütüphaneyi heyecan verici kılmaya yeter. Yine de kütüphaneler, yaratıcılığın ve sıra dışılığın bin bir türünde kendini gösterebilir. İşte dünyadan, kitap kurtlarının kesinlikle ilgisini çekecek sekiz kütüphane.
Mezarlık kitaplığı 
Avusturya’nın Krems an der Donau kasabasındaki Yahudi mezarlığı, Nazilerin son derece saygısız eylemlerine maruz kaldı; yazılı kayıtların tamamı ve bazı mezar taşları kayboldu. Günümüzde mezarlıkta, Holokost sırasında öldürülen veya göçe zorlanan bölgenin yerlisi 127 Yahudi’nin isimleri yazılı 42 metrelik anıta ek olarak bir dizi de kitaplık bulunmakta ki bu da, sanatçılar Michael Clegg ve Martin Guttmann tarafından yürütülen bir proje. Bu açık hava kütüphanesi, Yahudiliğin felsefesi ve ölüm tarihi üzerine İngilizce, Almanca ve İbranice dillerinde yazılmış kitapların cam kapaklar ardında muhafaza edildiği, mezar taşı boyutu ve biçiminde üç kitaplıktan oluşmaktadır.
Uluslararası sınırlar üstündeki kütüphane
1905 yılında açılan ve içinde bir de opera binası bulunan Haskell Halk Kütüphanesi, Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada arasındaki sınırın tam üstünde yer almakta. Derby Line girişi, Vermont, Caswell Bulvarı’nda; Stanstead girişi, Quebec, Kilise Caddesi’ndedir. İki ülke arasındaki sınırı gösteren bir siyah çizgi, İngilizce ve Fransızca kitapların bulunduğu okuma odası zeminini ikiye böler. Kütüphaneye girmek için gümrükten geçmek zorunda kalmazsınız (geldiğiniz yolu kullanarak çıktığınız sürece).
Eski bir Wlamart’ın içindeki kütüphane
Her şey daha büyüktür Texas’ta, buna kütüphaneler de dâhil. McAllen Halk Kütüphanesi 132.000 m²’lik yeni ana binası için kendisinin dört katı büyüklüğünde eski bir Walmart’ı devraldı. 2011 yılında tamamlanan ve 24 milyon dolara mal olan onarımın ardından, sınır kenti McAllen şimdilerde ABD’nin en büyük tek katlı kütüphanesine sahip olmakla övünüyor. Ayrıca kütüphane, yakın geçmişte Texas’taki en güzel kütüphane ilan edildi.
Kitle eğitim silahı
Arjantinli sanatçı Raul Lemesoff, 1979 model Ford Falcon’u tankvari bir “kitle eğitim aracına” (Arma de Instrucion Masiva) dönüştürdü. Otomobiline binip ülkenin dört bir yanındaki okullara, gecekondulara, köylere gidiyor ve her isteyene bağış yoluyla topladığı kitaplardan veriyor. Bu araca 2500 kadar kitap yüklenebiliyor. Lemesoff, aynı zamanda ABD ve Hollanda’da da kitap-otomobiller tasarladı. Model olarak Falcon seçimi ise anlamlı: 1970 ve 80’li yıllardaki Arjantin askeri diktatörlüğü boyunca, ölüm timleri yurttaşları kaçırmak için genellikle Falcon marka araçlar kullanıyordu.
Kitap Bisikletleri
Pima County Halk Kütüphanesi okurlara ulaşmak için başka bir gezici yaklaşım benimsiyor. Kitap yüklü üç Bookbike, şehirde düzenlenen etkinlikleri dolaşarak ücretsiz kitap ve üyelik kartı dağıtıyor. Boston, Buffalo, Cleveland, Los Angeles ve Sacramento’nun da içinde bulunduğu pek çok kütüphane gezici siteme geçiş için son beş yıldır hazırlık yapıyor.
Kütüphane-Eşek
İlkokul öğretmeni Luis Soriano’nun Kuzey Kolombiya’daki ünü, hafta sonları Alfa ve Beta isimlerindeki iki eşeği ile köy-kasaba dolaşmasından geliyor. Bu kütüphane-eşekler (Biblioburros) yaklaşık 20 yıldır, uyuşturucu savaşı yaşanan bölgelerdeki yoksul çocuklara kitap ve umut taşıyor. Soriano, memleketi La Gloria’ya kalıcı bir kütüphane inşa etmek için vakıf kurdu, topladığı 5000’i aşkın kitabı bu kütüphaneye yerleştirecek.
Kutu içinde okuma
Fransa’nın Nice kentinde halk kütüphanesi yönetimini, devasa büyüklükteki sürrealist ahmak heykelinin içine gizlemişler. Yaşamını yitirdiği 2013 yılına kadar Nice’de eser veren sanatçı Sacha Sosno, bu yapıyı dünyadaki en büyük yerleşimli heykel olarak tasarladı. Bu dikkat çekici yapı 28 metre uzunluğunda ve 7 katlı.
Yazar: Grace Dobush
Çeviri: Emre Topalgökçeli
Kaynak: Quartz
