Fransız filozof François Noudelmann, yeni kitabının konusu olan felsefe ve amatör müzik arasındaki bağlantıyı göstermek için piyano çalmaya başlıyor.
“The Philosopher’s Touch” adlı yapıtın sahibi ve Paris Diderot University ile New York University’de görev yapan Noudelmann, arkadaşı Barbara Glissant ile birlikte konuşup dörtlü bir Ravel parçası çaldılar. Daha sonrasında da Noudelmann’ın kitabı hakkında bir panel tartışması gerçekleştirdiler.
Jason Koski/University Photography
Noudelmann konuşmasında üç düşünürün, Sartre, Nietzsche ve Barthes, entellektüel zevk ve ilgi alanları arasındaki farkları karşılaştırdı. Bu düşünürlerin, günlük hayatta Chopin veya Schumann’ınki gibi romantik piyano parçaları çalmayı ne kadar sevdiklerini anlatıyor.
Nietzsche aynı zamanda üretken bir besteciydi. Noudelmann, Nietzcshe’nin bestelerinden birinin ses kaydını dinlediğinde, Frederic Chopin’den fazlaca esintiler bulunduğunu, hatta bunu dinleyen birinin neredeyse ortada hırsızlık olduğunu söyleyebileceğini belirtti. Fakat Noudelmann’ın söylediğine göre, ikisi arasındaki ilişki çok daha karmaşıktı. Nietzsche’nin amatör müzisyenliği sırf bir hobi veya eserlerinden bağımsız olarak değerlendirilemez. Politik aktivist Sartre’a gelince, Amerika’nın Kuzey Vietnam’ı bombalamasının ardından bu olayı protesto etmek için Cornell’de ders vermeyi reddetmişti, Sartre’nin düşünceleri ile piyanodan aldığı haz arasındaki fark çok büyük bir öneme sahiptir. Düşüncelerinde büyük bir yenilikçi olan Sartre, özel hayatında burjuva romantizmi ve Chopin’in müziğine sığınmıştı. Ayrıca Noudelmann’a göre, Sartre’nin müzik çalmaya olan amatör yaklaşımı kendine hastır, hatta bağımsızdır.
Noudelmann’ın konuşmasına yorumda bulunan profesörler arasında İngiliz ve Karşılaştırmalı Edebiyat Profesörü Jonathan Cullter, müzik profesörü Annette Richards, Klasikler profesörü Gail Holst-Warhaft ve Roma bölümü başkanı ve İtalyanca profesörü Timothy Campbell de bulunuyor.
Yaptığı yorumlarda Richards, Sartre ve Barthes için piyano ve kadınlar arasında bir krallık ilişkisi olduğunu vurguluyor.19. ve 20. yüzyıllarda kadınlar için müzik, profesyonel bir alan değildi. Buna rağmen birçok kadın, profesyonel seviyede başarılar elde etmiştir. Bu kadınlara göre piyanoda “amatörlük”, sadece sanat meraklısı olan Sartre ve Barthes’e göre olduğundan farklıdır diyor Noudelmann.
Culler ise yorumunda Noudelmann’ın, kitabında tekrar tekrar Sartre ve Barthes’ın bakarak çaldıklarını belirttiğini söylüyor. Fakat her ikisi de yeni parçalar çalmaya sıcak bakmamıştır, bunun yerine sevdikleri parçaları çalmışlardır. Peki neden “bakarak çalmak”ya bir vurgu yapılmış? Noudelmann bu soruya, onun için bir parçayı notalara bakarak çalmak ile (o buna bakarak çalmak diyor) aynı bir sanatçı gibi uygulayarak yani zor bölümleri çalmaya uğraşarak, doğrusunu yapmaya çalışarak çalmak arasında fark olduğunu söylüyor. Katılımcılar ayrıca, Noudelmann’ın kitabında da bahsettiği, felsefeci-piyanistlerin çoğu zaman karşılaştığı “melodinin suçluluk verici hazzı”ndan da bahsediyorlar. Her ne kadar insanlığın zamanını harcamaması gereken şeylerden biri olduğunu düşünseler de, Nietzsche ve Sartre Chopin’i sevmişlerdir ve çalmaktan zevk almışlardır.
Cornell Chronicle’de stajyer olan Julian Montijo, bu hikayeye katkı sağlamıştır.
Çevirmen: Burak Avcı
Kaynak: Cornell
