“Geri dönüştürülebilir mi dönüştürülemez mi?” Bu soru can sıkıcı olabilir. Kâğıt ve plastiklerinizden tamamıyla kurtulmanıza yardım etmek için San Francisco’daki Doğal Kaynakları Koruma Kurulu’nda üst düzey bir kaynak uzmanı ve eski bir geri dönüşüm merkezi çalışanı olan Darby Hoover’ı bazı tavsiyeleri bizimle paylaşmaya davet ettik.
Onları incelerken bu uyarıyı zihninizde tutun: “Neyin geri dönüştürülebileceği toplumdan topluma çeşitlilik gösterir”. Bu yüzden, Hoover’a göre belediyenizin internet sitesinde neyi kabul ettiklerine ve atığı ne şekilde istediklerine bakmak önemli.
Plastik alışveriş poşetlerinizi geri dönüşüm kutusuna bırakmayın. Plastik film – ambalajlamada kullanılan baloncuklu naylonlar, şişme yastık veya poşetlerin yapıldığı madde vb.– çoğu geri dönüşüm uygulamaları tarafından genellikle kabul edilmemektedir. “Fakat çoğu market ve diğer mahalli satış yerleri geri dönüşüm için plastik poşetleri ve diğer plastik film çeşitlerini kabul ediyor,” diyor Hoover.
Fıstık ezmesi kavanozunuzu temizleyin fakat pırıl pırıl olmak zorunda değil. “Kavanozları temiz elde etmek istiyorlar,” diyor Hoover, yine de “pırıl pırıl olmasına gerek yok”. Asıl sorun ise yiyecek veya içeceğin içindekilerin toplayıcı kaplardan sızarak kâğıt gibi diğer geri dönüşüm maddelerine bulaşmasıdır.
Polistiren köpük (straforun yapıldığı) teknik olarak geri dönüştürülmüş olabilir, gene de dikkat etmek gerek. Belediyelerin hepsi bu zahmete girmez, çünkü malzeme büyük ölçüde havadan oluşmaktadır. “Bunun anlamı şudur ki toplayıp geri dönüşüm için bir yere götürmek çok ucuza gelmiyor,” diyor Hoover. “Geri dönüşüm yapan topluluklar da onu alıyor, sıkıştırıyor ve diğer alıcılara satıyorlar.”
Yağ kaplı pizza kutularını çöpe atın gitsin. “Çoğunlukla, topluluklar geri dönüşümde pizza kutularını istemezler,” diyor Hoover. Yağ diğer kâğıtlara bulaşabilir; bu da kâğıdın geri dönüşüm sürecini güçleştirebilir.
Plastik şişenizin yanındaki üçgen ve numara, “geri dönüştürülebilir” anlamına gelmez. “Tüm yaptığı size onun hangi tür plastik olduğunu söylemesidir,” diyor Hoover. Örneğin, “2” HDPE (yüksek yoğunluklu polyethylene polietilen ) anlamına gelirken “1” PET’e (polietilen tereftalat) tekabül etmektedir. Ve aynı plastikten yapılmış iki kap da aynı şekilde geri dönüştürülemeyebilir. Çünkü bu kapların şekilleri, plastiğin erimesi için gerek duyulan işlemlere etki etmektedir.
Yazar: Julie Leibach
Çevirmen: Ali İsmail Arı
Kaynak: Science Friday
