Teknoloji, insani deneyimin temel bileşenidir. Türümüzün ilk günlerinden bu yana fiziksel dünyayı değiştirmemize yardımcı olacak araçlar yaratıyoruz. En önemli teknolojik buluşları saymaya yönelik herhangi bir girişim kesinlikle tartışmaya açıktır. Ancak muhtemelen böyle bir listede bulunması gereken belli başlı bazı ilerlemeler var (kronolojik sırayla):
- ATEŞ- Ateşin icat edilmekten ziyade, keşfedildiği iddia edilebilir. Kuşkusuz ilkel insanlar, ateşin neden olduğu bazı olayları gözlemlemişlerdi, fakat onu nasıl kontrol edeceklerini, nasıl üreteceklerini öğrenene kadar bu yeni aracın bütün nimetlerinden yararlanamadılar. En erken ateş kullanımı, 2 milyon yıl öncesine kadar uzanıyor; bu teknolojinin yaygın kullanımı ise yaklaşık 125.000 yıl önce gerçekleşmiştir. Ateş bize sıcaklık, koruma sağladı ve bir dizi icada ve pişirme gibi becerilere yol açtı. Pişirme yeteneği, genişleyen beyinlerimize gerekli besin maddelerini almamıza ve diğer primatlara karşı tartışılmaz bir avantaj sağlamamıza yardımcı oldu
- TEKERLEK– Tekerlek, Mezopotamyalılar tarafından çanak çömlek yapımında kullanılmak üzere yaklaşık M.Ö. 3500’de icat edildi. Bundan yaklaşık 300 yıl sonra, tekerlek bir at arabasına eklendi ve gerisi malum. Tekerlekler, günlük hayatımızda her yerde bulunuyor; ulaşım ve ticaretimizi kolaylaştırıyorlar.
Yaklaşık M.Ö. 2000 yılları İki tekerlekli bir arabayı çeken öküzler antik Mısır (Fotoğraf Hulton Archive/Getty Images)
- ÇİVİ– Bu çok basit fakat son derece kullanışlı metal bağlayıcıların bilinen en eski kullanımı, M.Ö. 3400 yıllarında Eski Mısır’a kadar uzanmaktadır. Eğer vida taraftarıysanız, Antik Yunanlılardan (M.Ö. 1. veya 2. yy) beri var olmuşlardır.
- OPTİK LENS-Gözlüklerden mikroskoplara ve teleskoplara kadar optik lensler görüş olanaklarını büyük ölçüde genişletti. İlk kez antik Mısırlılar ve Mezopotamyalılar tarafından geliştirilmiş olsalar da uzun bir geçmişleri vardır, bunlara Antik Yunanların katkıda bulunduğu ışık ve vizyonun temel teorileri de dahildir. Optik lensler, fotoğraf, film ve televizyonda medya teknolojilerinin oluşturulmasında etkili bileşenlerdi.
- PUSULA- Bu seyrüsefer aygıtı insanoğlu için araştırmalarında büyük bir güç olmuştur. İlk pusulalar M.Ö. 300 ile 200 yılları arasında Çin’de kerestelerden yapılmıştır.
Yaklaşık M.Ö. 1121 yılları, Antik bir Çin manyetik arabası. Bu figür güneyi işaret eder, manyetik pusula prensibiyle hareket eder. (Fotoğraf Hulton Arşivi/Getty Images)
- KAĞIT Çin’de M.Ö. 100 civarında icat edildi, kâğıt fikirlerimizi yazmamıza ve paylaşmamıza izin vermesi açısından vazgeçilmezdir.
- BARUT- yüzyılda Çin’de icat edilen bu kimyasal patlayıcı, askeri teknolojide (ve uzantı olarak insanlık tarihinin gidişatını değiştiren savaşlarda) önemli bir faktör olmuştur.
- MATBAA MAKİNESİ– Alman Johannes Gutenberg tarafından 1439’da icat edilen bu cihaz birçok bakımdan modern çağımızın temelini attı. Metin ve görüntülerin genellikle kâğıt gibi yüzeyler üzerine basılarak çoğaltılmasını sağladı. Bu durum bilgi ve dini inançların yayılmasında devrim yarattı. Kitaplar daha önce genellikle keşişler tarafından elle çoğaltılıyordu.
1511, Matbaa, Paris de Jodocus Badius Ascensius tarafından resmedilen, ‘Hegesippus’ un kapak sayfafısından (Fotoğraf Hulton Arşivi/Getty Images)
- ELEKTRİK– Elektriğin kullanımı, Miletli Thales fenomenin ilk araştırmalarını gerçekleştirdiğinde, binlerce yılda bir dizi parlak zihinlerin katkıda bulunduğu, eski Mısır ve Eski Yunan’a kadar uzanan bir süreçtir. yüzyılın Amerikan Rönesans’ından Benjamin Franklin, keşfinde etkisi olmasa da elektrik konusundaki anlayışımızı önemli ölçüde arttırdı. Elektrik tesisatımızın büyük bir bölümünü çalıştırdığımız ve yaşam biçimimizi şekillendirdiği için elektriğin insanlık haline gelmesinin ne kadar önemli olduğunu tahmin etmek güçtür. Ampulün icadı, 1879’da Thomas Edison’a atfedilen ayrı bir katkı olmasına rağmen kesinlikle elektriği kullanma kabiliyetinin önemli bir uzantısıdır. Yaşam tarzımızı, şehirlerimizin görünümünü ve işleyişini de değiştirecek şekilde değişti.
- BUHAR MAKİNESİ– James Watt (1712 Newcomen motoru gibi önceki buhar motoru girişimlerinin fikirlerini üzerine inşa eden) tarafından 1763 ve 1775 yılları arasında icat edilmiştir. Buhar motoru trenleri, gemileri, fabrikaları ve Sanayi Devrimi’nin bir bütünü olarak.
Yaklaşık 1830: Bir yük treni lokomotifi (Fotoğraf Hulton Archive/Getty Images)
- İÇTEN YANMALI MOTOR – 19.yy. icadı olan bu makine (1859’da Etienne Lenoir tarafından yaratılmış ve 1876’da Nikolaus Otto tarafından geliştirilmiştir.) kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çeviriyor buhar makinesini geride bıraktı ve modern arabalarda ve uçaklarda kullanıldı.
- TELEFON– Bu teknolojide çalışan tek kişi olmasa da Alexander Graham Bell 1876’da bir elektrikli telefon için ilk patenti alan kişidir. Bu aygıt kesinlikle iletişim yeteneğimizde bir devrim yarattı.
- AŞILAMA– Bazen tartışmalara neden olsa da, aşılama uygulamaları, hastalıkların ortadan kaldırılması ve insan ömrünün uzatılması açısından önemlidir. İlk aşı (çiçek için) Edward Jenner tarafından 1796 yılında geliştirildi. Kuduz aşısı, 1885 yılında aşılamayı bugünkü tıbbın önemli bir parçası haline getirmesiyle bilinen Fransız kimyager ve biyolog Louis Pasteur tarafından geliştirildi. Pasteur, aynı zamanda adını taşıyan pastörizasyon gıda güvenliği sürecini de icat etmiştir.
- ARABALAR– Arabalar, yollarımızı da şehirlerimizin tasarımı da tamamen değiştirdi. 19. yüzyılın sonlarında modern biçimlerine gelene dek birçok kişi tarafından geliştirildi. Ancak 1885’te ilk pratik otomobil olarak nitelendirilen aracı yaratan Alman Karl Benz’in de hakkını teslim etmemiz gerekir.
- UÇAK– 1903’te Amerikalı Wright kardeşler tarafından keşfedilen uçaklar, dünyayı birbirine daha da yaklaştırdı ve bize uzak mesafelerde hızla seyahat etmemize izin verdi.
- PENİSİLİN– 1928’de İskoç bilim adamı Alexander Fleming tarafından keşfedilen bu ilaç, bulaşıcı bakteriyel hastalıkları tedavi etme olanağı sağladı. Antibiyotikler dönemini başlattı.
- ROKETLER– İlk roketlerin keşfi Antik Çin’e dayanır. Modern roket ise insanlığa bir 20.yy. katkısıdır. Askeri olanakları gelişiminde ve insanoğlunun uzayı keşfinde önemli bir rol oynamıştır.
- NÜKLEER FÜZYON- Atomları bölerek muazzam miktarda enerji ortaya çıkaran bu süreç, nükleer reaktörlerin ve atom bombalarının yaratılmasına yol açtı. Bir dizi önde gelen (çoğunlukla Nobel ödüllü) 20. yüzyıl bilim adamları bu buluşu doruk noktasına taşıdı. Fakat nükleer füzyonun keşfi genellikle Lise Meitner ve Otto Frisch gibi Avusturyalılarla çalışan Otto Hahn ve Fritz Stassmann gibi Almanlara atfedilmiştir
Avusturalyalı nükleer fizikçi Lise Meitner (1878- 1968) Alman kimyager Otto Hahn (1879- 1968)’ı 80. Yaş gününde kutluyor. Gottingen, Almanya, 8 Mart 1959. İkili, nükleer füzyonun icadına imkân sağlayan radyoaktivite çalışmasında 30 yıl iş birliği yaptı. (Fotoğraf Keystone/Hulton Archive/Getty Images).
- YARI İLETKENLER– Elektronik cihazların ve modern Digital Age’in temelinde yatan mekanizmalardır. Çoğunlukla silikondan yapılmış yarı-iletken cihazlar, bugünün önde gelen bilgi işlem şirketlerine ev sahipliği yapan “Silikon Vadisi” ne adını vermiştir. Yarı iletken malzeme içeren ilk cihaz 1947’de Bell Laboratuvarı’nda Walter Brattain & William Shockley’ye John Bardeen tarafından tanıtıldı.
- KİŞİSEL BİLGİSAYAR– 1970’lerde icat edilen kişisel bilgisayarlar insan becerilerini büyük ölçüde genişletti. Akıllı telefonların kapasitesi güçlenirken, ilk PC’lerden biri 1974’de Micro Instrumentation and Telemetry Systems (MITS) tarafından geliştirilen Posta ile sipariş edilen bilgisayar seti Altair’dır.
- (BONUS) İNTERNET– Dünya çapındaki (Bu makaleyi bulmak için kullandığınız) bilgisayar ağı 1960’lardan beri gelişmeye devam ediyor, önce ABD Savunma Bakanlığı ARPANET şeklini alan bugün bildiğimiz haliyle İnternet, daha modern bir buluş haline gelmiştir. 1990’larda Tim Berners-Lee tarafından yaratılan World Wide Web iletişim, ticaret, eğlence, siyaset ve aklınıza gelebilecek her şeyi dönüştürmüştür.
©® Düşünbil (2016)
Yazar: Paul Ratner
Çeviri: Zeynep Şenel Gencer
Kaynak: bigthink.com