Yöneticiler, büyük bir tahribat ortaya çıkmadan önce kimyasal saldırıdan nasıl haberdar olabilirler? Koklayarak.
Fakat sorun şu ki, olağan dışı bir kokuyu algılayabilmek için şehrin normal kokusunu, kimyasal profilini bilmek gerek. Bu amaçla DARPA, Amerika’nın eyaletlere göre Kimyasal Bileşim Haritası’nı hazırlamak için öneriler isteyen bir kampanya yayınladı. Kampanyayı incelen wired.com’dan Spencer Ackerman, DARPA’nın ne istediğini şöyle açıklıyor;
“DARPA, en az 10 farklı kentsel bölgeden –evlerden benzin istasyonlarına, restoranlardan düzenli salınım yapan kuru temizlemecilere kadar- kimyasal, meteorolojik ve topografik veri toplamayı planlıyor.”
Bu sayede ileride yapılan kimyasal incelemeler, haritadaki normal değerlerle karşılaştırılıp havada anormal kimyasallar olup olmadığı ortaya çıkarılabilecek. Terör saldırılarında kullanılan birçok kimyasal zaten şehrin doğal havasında bulunduğu için, elimizde ortalamalar bulunmadığı sürece farklılıkları gözlemlemek oldukça zor. Wired bu konuyu şöyle açıklıyor:
“Teoride kimyasal saldırılar önceden fark edilebilir. Kimyasal kalıntıları dahi, sorbent tüpleriyle belirlenebilecek izler üretiyor. Fakat devlet, yakınlarda tehlikeli kimyasallar olup olmadığını anlamak için, şehirde normal şartlarda bulunun kimyasalların ortalama değerlerini bilmek zorunda.”
DARPA, yarım saatten az sürede nasıl en çok veri toplayacaklarına dair öneriler bekliyor. Aynı zamanda, kimyasallardaki iki günlük dalgalanmaları ve yılın farklı zamanlarındaki değerleri de görmek istiyorlar.
Wired: “Bu bilgiler ışığında, günün belli saatlerindeki rüzgar, nem ve mesela kuru temizlemecilerin havaya yaydıkları perkloretilen buharı miktarını göz önünde bulundurarak, havanın kimyasal potansiyellerini belirleyecekler. Ve bu bilgileri şehir genelinde, her trilyondaki 10 farklı gaz türünün yoğunluğunda değişim olup olmadığını anlamakta kullanacaklar.”
Merak ediyorum da, New York’ta akçaağaç şurubu kokusunu bulabilecekler mi acaba?
Çeviren: Şebnem Ertan
Yazar: Jennifer Welsh
Kaynak: DiscoverMagazine
