Stres çarklarının ilk örneğini, Catherine Hettinger 1993’de engelli olan kızı ile etkileşim kurabilmek için tasarladı. Patentini ise 1997’de aldı. Ne yazık ki kimsenin ilgisini çekmemişti. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, kaygı ya da otizm teşhisi koyulmuş çocuklar için tedavi edici bir aygıt olarak pazarlamaya çalışmış, ancak yıllar süren denemelerden sonra pes etmişti.
Yakın zamanda yeni modeller piyasaya çıktı ve geçen Noel’de bu çarklar tüm dikkatleri üzerine çekti. İlk zamanlarda stres sahibi yetişkinler için pazarlanmış olmalarına rağmen, stres çarkları, gençlerin ve çocukların sahiplenmesiyle birlikte oldukça popüler hale geldi.
Kimi okullar stres çarklarını yasaklıyor. Massachusetts, New York, Illinois ve İngiltere’deki okullarda, öğrencilerin okul içerisinde bu çarkları yanında taşımaları bile yasak. O halde, stres çarkları gerçekten insanların odaklanmalarına yardımcı oluyor mu, yoksa dikkat mi dağıtıyor?
Pazarlamacıların iddialarını destekleyen ya da çürüten hakemli bir araştırma henüz gerçekleştirilmedi. Ön araştırmaların sonuçları ise dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların çark çevirmelerinin veya stres topu sıkmalarının odaklanmalarına yardımcı olduğu yönünde.
Kendi Facebook sayfalarından bu oyuncaklar hakkında sızlanıp duran bir çok öğretmen arkadaşım var. En çok şikayet ettikleri şey ise stres çarklarının öğrencilerin ödevlerine odaklanmalarını engellemesi. Bunun önüne geçebilmek adına, kendilerinin ve başkalarının dikkatini daha az dağıtacakları şekilde kıpırdanmalarını teşvik etmek için çocuklara kimi alternatifler sunuldu. Bu alternatiflerden birisi de kimi öğrencilerin sakız çiğnemelerine izin vermek oldu.
Dr. David Anderson, New York’taki Çocuk Enstitüsü’nde klinik psikolog olarak çalışıyor ve aynı zamanda ADHD (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) ve Davranış Bozuklukları Merkezi’nde kıdemli genel müdür. Money‘e verdiği röportajda “Zihinsel hastalığın tedavisi zordur ve bu, basit çözümleri olan bir şey de değildir,” dedi. Çoğu uzman da bu konuda her çocuğun özel ihtiyaçlarına göre uygulanması gereken bütünlüklü bir tedavi sürecinden söz ediyor ki bu süreç şunları kapsayabilir: yaşam biçimi değişiklikleri, çocuğun çevresinde yapılması gereken değişiklikler, terapi ve hatta ilaç tedavisi. Stres çarkları ise ne yazık ki bu sürece dahil edilmeyebiliyor.
Yazar: Philip Perry
Kaynak: Big Think
Düşünbil Portal’da yayımlanan, Düşünbil yazar ve çevirmenlerine ait herhangi bir yazı, çeviri, makale ve haber izin alınmadan basılı olarak ya da internet ortamında kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz. İzinsiz kullananlar hakkında hukuki yollara başvurulacaktır.
