Paylaş

Geçmiş olsun Mona Lisa!

Sanat eleştirmenleri, akademisyenler ve turistler, Leonardo da Vinci’nin 16. yüzyıldaki Francesco del Giocondo portresini (“Mona Lisa” olarak da bilinir) yüzlerce yıldır inceliyorlar. Bu gizemli figürün kim olduğunu, usta Leonardo’nun onda ne gördüğünü ve en önemlisi neden daha fazla gülümsemediğini merak ettiler.

The Guardian’da eleştirmen Jonathan Jones, son soru üzerine bir teori bulmuş görünüyor. Hanımefendi tam olarak gülümsemiyordu çünkü cinsel yolla bulaşan bir hastalığı vardı: Frengi. Sonradan tüm zamanların en ünlü portresi haline gelecek olan bir tablo için poz veriyor olmasına karşın, hastalığını, yaklaşmakta olan ölümünü ve seksin ne kadar korkunç olduğunu düşünmeyi bırakamaz. Jones’un birincil destekleyici delilleri, Del Giocondo’nun eczacısından salyangoz suları satın aldığını yazan Floransa’daki bir manastırın defteridir. Evet, salyangoz suyu. Bu garip. Aynı zamanda, Jones okuyucularına, cinsel yolla bulaşan hastalıklar için modern öncesi tıbbi bir panzehiri hatırlatıyor.

Mona Lisa’nın yapıldığı zamanlarda, frengi hastalığı Avrupa’da hızla yayılıyordu; Columbus’un denizcileri aracılığıyla da Amerika’ya yayılmış olduğu düşünülüyordu. Yani, del Giocondo’nun kapabileceği olası cinsel hastalıklara bakıldığında, Jones büyük ihtimalle frengi olduğundan kuşkulanıyor. Mona Lisa neden gülümsemeyecek, hala?! olarak da bilinen “Mona Lisa” kuramlarının giderek büyüyen listesine bunu da ekleyin.

Jones, sanat tarihi tanısının gergin olduğunu kabul ediyor. Fakat bu hastalığın, yüzyıllardır sayısız kişiyi büyüleyen çekingen ifadesini açıklayabileceğine inanıyor. “Karanlık gölgelerin birikintileri del Giocondo’nun yüzüne yayılmış,” diye açıklıyor Jones, “güzellikteki tanımlamayı ödünç vermekle birlikte, yarı gülümsemesinin arkasındaki melankoliyi de ima ediyor. Gözlerinin etrafındaki gölgelerin sağlıksız olduğu kolayca görünebilir. Onu çevreleyen garip yeşilimsi ışık, hastalığının miyasması olabilir.” (Miyasma: Mikropların bilinmediği dönemlerde, eski hekimlikte hastalık, mikrop, bakteri vs taşıyan hava ve rüzgâr için kullanılan terim.)

Çok güzel ama aynı zamanda göz teması kuramıyor ve biraz yorgun görünüyor gibi. Frengi olmalı. Klasik frengi.

Huffington Post teorik konulardaki izlenimleri için birkaç sanat tarihçisine ulaştı. Hiç kimse şimdiye kadar yorum yapmak istemedi.

Yazar: Priscilla FRANK
Çevirmen: Gözlem KURT
Kaynak: Huffington Post  

Düşünbil Portal’da yayımlanan, Düşünbil yazar ve çevirmenlerine ait herhangi bir yazı, çeviri, makale ve haber izin alınmadan basılı olarak ya da internet ortamında kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz. İzinsiz kullananlar hakkında hukuki yollara başvurulacaktır.


Paylaş

Düşünbil Portal

Düşünbil Portal, bilim, felsefe ve psikanaliz alanlarında yazılı ve görsel içerikli makale, deneme ve çeviri yayınlayan çok içerikli bir portaldır. Genel okur-yazar kitlenin bilinçlenmesini ve farkındalık kazanmasını amaçlamaktayız. “Düşünen her insan gençtir” vizyonu ile her genç insana hitap etmeyi amaçlayan Düşünbil Portal, dergi ve etkinliklerle bu amacını geliştirmektedir.

https://www.dusunbil.com